“Thế giới bình thường” của Lộ Dao: Biên niên sử của những con người khác thường

Trong bức tranh rộng lớn của văn học Trung Quốc hiện đại, “Thế giới bình thường” của Lộ Dao là một cột mốc không thể bỏ qua. Tác phẩm không chỉ là một tiểu thuyết, mà còn là một bản giao hưởng của những số phận, những khát vọng và những biến động xã hội. Lộ Dao, với tên thật là Vương Vệ Quốc, đã khắc họa một cách sâu sắc và chân thực cuộc sống nông thôn Trung Quốc trong thời kỳ chuyển mình từ hợp tác xã tập thể sang khoán hộ gia đình. Ông đã dành cả cuộc đời mình, thậm chí cả sinh mạng, để hoàn thành tác phẩm này, để lại một di sản văn học vô giá cho thế hệ sau.

Lộ Dao sinh năm 1949 tại huyện Thanh Giản, tỉnh Thiểm Tây, trong một gia đình nông dân nghèo. Tuổi thơ của ông gắn liền với những ngày tháng lao động cực nhọc và học hành gian khổ. Sau khi tốt nghiệp Khoa Văn Đại học Diên An, ông làm biên tập viên cho Tạp chí Văn nghệ Thiểm Tây. Tác phẩm đầu tay của ông, “Một màn kinh thiên động địa”, đã giành giải thưởng truyện vừa xuất sắc toàn quốc lần thứ nhất vào năm 1980. Tuy nhiên, đỉnh cao sự nghiệp của ông chính là bộ tiểu thuyết ba tập “Thế giới bình thường”, được hoàn thành vào năm 1988 và nhận Giải thưởng Văn học Mao Thuẫn lần thứ ba vào năm 1991. Đáng tiếc, Lộ Dao qua đời năm 1992 ở tuổi 42, sau khi dốc toàn bộ sức lực để hoàn thành tác phẩm này.

“Thế giới bình thường” là một bức tranh toàn cảnh về nông thôn Trung Quốc trong giai đoạn chuyển đổi kinh tế và xã hội. Tác phẩm xoay quanh gia đình Tôn, với ba anh em: Tôn Thiếu An, Tôn Thiếu Bình và Tôn Lan Hương. Mỗi người trong họ đại diện cho một con đường, một lựa chọn và một số phận khác nhau trong bối cảnh xã hội biến động.

Tôn Thiếu An: Một người nông dân điển hình, dù học hành dang dở nhưng với nghị lực và sự kiên trì, anh đã đưa gia đình trở thành một hộ nông dân tiêu biểu bằng con đường làm giàu chân chính từ nông thôn.

Tôn Thiếu Bình: Trái ngược với anh trai, Thiếu Bình chọn con đường học tập và tự học để mở rộng tầm hiểu biết. Dù không có hậu thuẫn từ gia đình, anh đã vượt qua không gian làng quê, ra thành thị làm thuê, không cam chịu số phận của một nông dân nghèo khó.

Tôn Lan Hương: Em gái của hai anh em, đại diện cho thế hệ phụ nữ nông thôn với những khát vọng và đấu tranh riêng trong xã hội truyền thống.

Tác phẩm không chỉ kể về cuộc sống của gia đình Tôn mà còn phản ánh sự chuyển mình của cả xã hội nông thôn Trung Quốc, từ cơ chế hợp tác xã sang khoán hộ gia đình, với những thay đổi sâu sắc trong tư duy và lối sống của người dân .

Lộ Dao sở hữu một phong cách viết giản dị nhưng sâu sắc, với khả năng khắc họa tâm lý nhân vật tinh tế. Ông không sử dụng những lời lẽ hoa mỹ, mà thay vào đó là những câu chuyện đời thường, những tình huống chân thực, khiến người đọc dễ dàng đồng cảm và thấu hiểu.

Một điểm đặc biệt trong tác phẩm là sự đan xen giữa các mạch truyện: mạch truyện về sự trưởng thành, mạch truyện về tình cảm gia đình, mạch truyện về tình yêu và mạch truyện về sự chuyển đổi xã hội. Sự kết hợp này tạo nên một bức tranh đa chiều, phản ánh đầy đủ và chân thực cuộc sống nông thôn Trung Quốc trong thời kỳ biến động.

“Thế giới bình thường” không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là một tài liệu quý giá về lịch sử và xã hội Trung Quốc. Tác phẩm đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và xuất bản ở hàng chục quốc gia, với hơn 25 triệu bản được in tại Trung Quốc . Nó đã truyền cảm hứng cho hàng triệu thanh niên Trung Quốc, thúc đẩy họ cống hiến hết mình cho công cuộc cải cách và phát triển đất nước.

Tại Việt Nam, “Thế giới bình thường” cũng đã được chuyển thể thành phim truyền hình và được khán giả đón nhận nồng nhiệt. Bộ phim đã giúp khán giả Việt Nam hiểu hơn về cuộc sống nông thôn Trung Quốc, cũng như những điểm tương đồng với nông thôn Việt Nam trong cùng thời kỳ.

“Thế giới bình thường” của Lộ Dao là một tác phẩm văn học vĩ đại, không chỉ vì giá trị nghệ thuật mà còn vì tầm ảnh hưởng sâu rộng đối với xã hội. Tác phẩm là minh chứng cho sức mạnh của văn chương trong việc phản ánh và thúc đẩy sự thay đổi xã hội. Lộ Dao, với sự cống hiến và hy sinh của mình, đã để lại một di sản văn học vô giá, tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ độc giả và nhà văn sau này. 

Tác phẩm sẽ được Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành trong quý 3 năm 2025. Mời các bạn đón đọc.