HÀNH TRÌNH TÌM LẠI KÝ ỨC LỊCH SỬ VÀ LÒNG TIN YÊU CUỘC ĐỜI

Ngày 12/7/2025, tại trụ sở NXB Hội Nhà văn (số 65 Nguyễn Du, Hà Nội), cuộc giới thiệu cuốn sách Ba người vượt ngục Guyane được tổ chức trang trọng và ấm áp. Cuốn sách dày 505 trang, 190 trang in màu, 290 hình minh họa, 3 bản đồ lớn và danh sách gần 1.000 tù nhân Guyane, do kỹ sư Đỗ Thái Bình biên soạn sau hành trình dài nhiều thập kỷ tìm kiếm dấu vết của ông nội mình là cụ Đỗ Văn Phong, chí sĩ Đông Kinh Nghĩa Thục bị lưu đày biệt xứ tại nhà tù Guyane (Pháp).

Không chỉ là câu chuyện gia đình, tác phẩm còn là một khảo cứu đồ sộ về phong trào yêu nước đầu thế kỷ 20, hé lộ những mảng lịch sử gần như bị quên lãng. Qua hành trình tìm kiếm tại Pháp, Guyane và nhiều vùng đất khác, tác giả phục dựng chân dung ba nhà yêu nước tiêu biểu: Đỗ Văn Phong, Nguyễn Quang Diêu và Lý Liễu – những người từng bị đày biệt xứ và cùng nhau tổ chức cuộc vượt ngục đầy ngoạn mục năm 1917, sau khi bị kết án trong vụ án Phan Bội Châu.

Cuốn sách gây ấn tượng với nguồn tư liệu phong phú, nhiều chi tiết lần đầu công bố, đặc biệt là hồ sơ các tù nhân người Việt tại Guyane – những con người đã góp phần viết nên câu chuyện di dân đầy bi tráng. Không chỉ tái hiện những hành trình vượt ngục li kì, cuốn sách còn khắc họa sinh động số phận các chí sĩ sau khi trở về đất nước, cùng hành trình tiếp tục phụng sự dân tộc.

Tác giả Đỗ Thái Bình khẳng định: “Tôi viết cuốn sách này như một lời tri ân với những người đã ngã xuống và cả những người từng giúp các tù nhân vượt ngục thành công. Đây là phần lịch sử không nên bị lãng quên.”

Cuốn sách cũng là lời kêu gọi cộng đồng cùng quan tâm, nghiên cứu sâu hơn về nhà tù Guyane – nơi giới sử học Pháp đang xúc tiến hồ sơ trình UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Ba người vượt ngục Guyane không chỉ là một công trình nghiên cứu, mà còn là hành trình đầy nhân văn để mỗi chúng ta hiểu hơn, yêu hơn lịch sử dân tộc.

PL