Cứ sống đẹp, yêu thương thật đẹp, rồi đời cũng qua

Sống vào giai thời hậu chiến, người ta phải làm sao? Vật lộn trong nghèo khó chung - về cả phần xác lẫn phần hồn, để học, để vươn lên. Nhưng không chỉ vậy. Người ta phải sống, như một con người.

Thức Trần - tên đầy đủ Trần Phạm Thức đã sống, học và hành nghề y dược đạt đến tầng bậc cao. Kiên trì trong âm thầm, ông vượt qua những rào cản của chủ nghĩa lý lịch, vượt qua những định kiến. Và trong những ngày tháng dài ấy, ông đọc thật nhiều, chiêm ngẫm thật nhiều, với thái độ trí thức.

Rồi ông lặng lẽ viết. Viết như một nhu cầu nội tại. Viết với ông lúc này như một nhu cầu tự nghiệm, như một cách tự hòa giải với cuộc đời. Quan trọng hơn, ông viết như một đối thoại với chính mình, như một cách hữu hiệu để tự hòa giải với mình.

Chính vì thế, những truyện ngắn của Thức Trần trong tập sách mà quý vị đang cầm trên tay ở đây lúc này, có bóng dáng của những ghi chép. Những ghi chép cho riêng người viết. Đó là một loại nhật ký thoạt đầu chỉ định giữ lại riêng mình, sau thì quyết định in ra. Loài văn chương lai giống từ thể văn phi hư cấu với thể văn hư cấu, cho nên có đủ những thế mạnh của cả mẹ cả cha.

“Ranh giới cõi người” là một tên sách hay và gợi. Nhưng quan trọng hơn, nó đúng với tinh thần văn chương của Thức Trần. Ở đó có những ranh giới của thăng hoa và ngập vùi, có khoảng giao hòa của tình yêu và tình dục, của những vẻ đẹp thoáng chốc và những mất mát dài lâu, của những giá trị cá nhân và đạo đức xã hội, của đời người một thoáng nhân gian và sự biết chắc cõi đời vô vọng…

Văn của Thức Trần vì thế mang một vẻ đẹp hiện sinh, của yêu là cho đi ngày tháng, của người biết hãy cứ sống đẹp, yêu thương thật đẹp, rồi đời cũng qua!

Dù tất cả đều được trần thuật ở ngôi thứ ba, ngay cả những nhân vật “tôi” trong các truyện cũng nên hiểu đó là tôi-ngoại tôi (tức là, xin đừng đồng nhất “tôi” với tác giả Thức Trần); nhưng cái nhìn vừa bao quát từ bên ngoài vào, lại vừa thấu triệt từ trong ra, khiến cho những câu chuyện, những mảnh đời trong văn của Thức Trần có sự chân thực và chân thành đáng ngưỡng mộ.

Đáng ngưỡng mộ, bởi ngoài kia đang nhan nhản những cái viết giả, những cái viết thiếu trải nghiệm, những cái viết đắp đổi cảm xúc giả mạo. Trong một làn sóng không ít văn chương giả hiệu, một thái độ viết như Thức Trần là trí thức chân thật, văn nghệ thuần thành.

lê anh hoài, 18.12.2024, hà nội